3 Nisan 2015 Cuma

Çocukla uzun yolculuktan beteri JetLag



"Ben çocuklarla o 14 saati nasıl geçireceğim?" stresi, yolculuktan önceki gün iyice bastırmıştı. Yolu bir atlatayım da gerisi hallolur diye düşünüyordum. Saçmalamışım oysa ki. Sonrası daha zormuş. 

Saat farkının çok olduğu ülkelere giderken herkesin yaşadığı bu JetLag sıkıntısı çocuklu aileler için daha büyük bir sorun. Sadece kendi biyolojik saatinizi düzeltmeye uğraşmak yetmiyor, siz ne durumda olursanız olun çocuklar uyandığında ve uyanık oldukları süre boyunca uyuma ihtimaliniz yok çünkü. Uykusuz kalan çocukların huysuzluğu herkesce malum ama yetişkinlerin de aşağı kalır yanı yok aslında. Dolayısıyla herkesin daha tahamülsüz ve gergin olması çok normal. JetLagi en rahat şekilde atlatmak için bazı ipuçları var yine de.
Öncelikle, durumu kabullenin. Çocukların mantığı durumu algılamaya müsait değil ve biyolojik durum da ellerinde değil. İlk birkaç günü geceleri uyanarak, gündüzleri kendilerini pek iyi hissetmeyerek geçireceklerini kabul etmek lazım. Bu durumda onlar uyuduğunda sizin de uyumanız önemli çünkü siz kendi düzeninizi ayarlamak için daha geç yatmayı beklerseniz gece yarısınuyanan bebeğiniz yüzünden bir-iki saat uykuyla yetinmek zorunda kalabilirsiniz.
 
Uçağa bindiğimizde saat 12:45di. Bir saat uçakta bekledik ve sonra havalandık. Hedefim çocukları, bizim saatimizle 6 gibi uytmaktı. Normal yatma saatleri 8-9 gibi ama biraz öne çekersem, indiğimizde yerel saatle 16.30 olduğundan uyanıp orada gece uyumalarına yardımcı olacağını düşündüm. Ama çocuklar bormal saatlerinde ancak uyudular. Uçakta, bebekler için verilen beşik oldukça küçük bebekler içinmiş. Hem sığ, hem dar, hem kısa. 18 aylık Deniz ona sığmadı tabii. Defalarca uyandı. Biraz kucağımda uyumasına izin verdin sonra yine beşiğe koydum. Dönemediği için sinir oldu, ayakları sığmadı ama yine de uyuması için kucaktan daha rahat bir ortam. 

Aynı şekilde Rüzgar da oturur pozisyonda uyumakta çok zorşandı. Bebek beşiği alıyosanız en ön sırada oturuyorsunuz ve bu koltukların arasındaki kolluklar sabit, açılmıyor, çocuk da kucağınıza doğru ızanamıyor. Sonunda uyudular. İnerken uyandılar. Denizin suratında çok şaşkın bir ifade vardı gündüz olduğunu görünce. Anne-baba hiç uyumamışsa buradan sonrası biraz zor geöiyor. Çünkü hayatında hissetmediğim tuhaf bir sersemlik hali içine girdim. Aç olmadığımız halde, Amerika'da akşam olduğu için akşam yemeği yedik. Gerçi tabağın içine düşer de uyur muyum diye korktum ama atlattık kazasız belasız. 
Kalacağınız yere vardıktan sonra işler iyice karılıyor. Hiç uyumamış anne bayılmak üzereyken çocukların biri uyusa öbürü uyumuyor. Bu noktada anne-babanın dönüşümlü uyumaya başlaması iyi bir fikir. 

Bir çocuk varsa sırayla, bizim gibi iki çocuk olunca ane biri uyuduğunda, baba diğeri uyuduğunda uyuyarak ayakta kalmakta fayda var. Jetlag'le başa çıkmak için ipuçlarını listeleyim:

1. Çocuğun uçaktaki uykusunu, indiğiniz yere göre ayarlamaya çalışın. İndiğinizde orada gündüz olacaksa, kendi saatinize göre erken yatırıp, orada gündüze indiğinde uyanık olmasını ve akşamın en azından erken saatlerine kadar uyanıl kalmasını sağlayabilirsiniz böylece.

2. İner inmez, saatinizi yerel saate ayarlayın be ona göre yaşamaya başlayın.  Daha küçük bebeklerin beslenme saatlerini ayarlamak için kendi saatinizi ara sıra kontrol edebilirsiniz.

3. Yerel saate göre yemek yiyin. Beni en çok zorlayan bu oldu. Uykusuzluğa dayandım ama yemekleri çok az yiyebildim. Özellikle çocuklar bu konuda sizi biraz uğraştırabilir. Şöyle ki, uykusı biraz düzene girmeye başlasa, yerel saate gör akşam olduğunda uyumuş olsa bile bitolojik saati normal saatinde yemek istiyor. Gcenin bir bakti uyanıp yemek istiyorlar. İlk üç gece bu isteği yerine getirmekte fayda var bence. Sonra devam ederse, süt vererek geçiştirmeye çalışabilirsiniz. Ama çok ısrar ederse de yapacak bir şey yok. Onun dışında yerel saatin öğünşerini yemeye kendinizi zorşamanız gerek. Az da olsa. Ve çok fazla yiyemezlerse şaşırmayın. Vücudun alışması 5-6 gün alabilir.

4. Her şeyin devası bırada da iş başında, bol sıvı alın. Bol bol su içmek önemli. Çocukşara pipetli bir matara vererek bardakla içeceklerimden daha fazla içmelerini sağlayabilirsiniz. Seviyorlarsa bitki çayları, imkan barsa taze sıkılmış meyve suları tercih edilebilir.

5. Sağlıklı beslenmeye çalışın. Olduğunuz ülke buna ne kadar müsade ederse tabii. Örneğin Amerika'da bizim alışık olduğumuz ev yemekleri, sulu yemekler mümkün değil. Biz de öğlenleri hamburger yedik. Ama marketten meyve ve bebekler için sağlıklı mamalardan alarak araya onların koyabilirsiniz. Kaldığınız yerde mutfak varsa çorba yapmak çok iyi bir dikir olabilir. Öğlen dışarıda yediyseniz akşam çorba içebilirsiniz. Çocukların da yeme düzeni bir nebze korunmuş olur.

6. Gün ışığı ve aktivite. Gün ışığı vücudun uyum sağlamasında en önemli etken. Hareket de aynı şekilde. Uyanır uyanmaz, sabahın çok erken saatleri bile olsa çocukları alıp yürüyüşe çıkın. Herkese iyi gelecek ve alışmanıza yardım edecektir.

Batıya gidiyorsanız 5-6 gün, doğuya gidiyorsanız 8-9 gün sürebilir toparlamak. 
İlk günlere çok aktivite koymamaya dikkat ederseniz herkes için daha rahat olabilir.